Psikoterapi geleneksel olarak, kadınları hayal kırıklığına uğratmıştır. Kadınlar gibi gücü elinden alınan diğer grup üyeleri de aynı şekilde hayal kırıklığı yaşamaktadırlar. Psikoterapi, kendi anlayışına hizmet etmek üzere belli bir görüşe sahip insanlar tarafından oluşturulmuş bu yüzden de toplumdaki marjinalleştirilmiş insanları tamamen ihlal etmiştir. Feminist Terapi (FT) belirli bir kuram ya da teknik olmaktan daha çok bir bakış açısıdır. Feminist felsefe bir ucunda radikaller diğer ucunda tutucular olmak üzere ideolojik bir çizgi üzerinde yer almaktadır.
Feminist Uygulama hepimizin yaşamında yer alan cinsiyet, ,güç ve sosyal konum konularının politik etkisinin merkeze alınmasını isteyen terapi alanlarından birisi olarak kabul edilir. Kişisel olanın politik, politik olanın da derin bir şekilde ve içtenlikle kişisel olmasında ısrar edilmesi önemlidir.
FT, feminist akımın bir sonucu yani politik feminist felsefenin politikaya uygulanmasıyla ortaya çıkmıştır. Öncü feministlerden Karen Horney, penis kıskançlığını reddedip bunun yerine erkeğin toplum içindeki ayrıcalıklı ve güçlü konumu ile ilgili kadınların kıskançlığını ortaya koyar.
Feminist Terapinin Temel Ä°lkeleri;
FT, kadın olmanın kültürel,sosyal,politik ve tarihi bir ortamdan çıktığını ve yaşam boyu gelişimi etkilediğini kabul eder ve bu faktörlere de odaklanır. Yaşanan baskıların temelindeki gücün analizini yapar. Kadınlara uygulanan açık ve gizli şiddetin onlara duygusal,fiziksel ve ruhsal olarak zarar verdiğini kabul eder. Zayıflıklardan çok güçlü yönlere odaklanır. Her zaman eşitliği savunan bir sosyal değişme anlayışına kendini adar. FT, otoriter olmayan bir ilişki için uğraş vermekte ; danışanın ve terapistin terapinin amaçlarını, gidişatını birlikte belirledikleri bir süreçte gerçekleştirmektedir.
Temel felsefesi; ataerkilliği yıkmayı böylece cinsiyete dayalı eşitsizliklere son vermeyi amaçlar. Ataerkillik kadınları arka plana iterek onları değersizleştirirken gücü ve otoriteyi elinde tutmaktadır. Toplumsal normları belirleyip bu normlara sıkıca bağlı kalması istenen kadınlar bu normlardan saptığında onları akıl hastası olarak görür. Radikal ve sosyal feministler, şiddet,taciz ve doğum haklarının kısıtlanmasının toplumun bir şekilde kadınları baskı altında tutma yolu olduğunu ileri sürerler. FT'nin motivasyon konusundaki görüşleri kendini gerçekleştirme anlayışıyla uyumludur.
FT’ye göre gözlenen farklılıklar doğumdan sonraki sosyal çevreden kaynaklanır. Kız ve erkek çocuklarına küçüklüklerinden itibaren çok farklı davranılmaktadır. Erkekler bireyselleşme için cesaretlendirilirken, kızlar başkalarının duygularına odaklaşmaları için teşvik edilirler. Erkeklere oyuncak arabalar verilirken kız çocuklarına bebekler veya mutfak eşyaları verilir. Güç ve cinsiyet konuları pek çok kültürde birbirine sıkıca bağlıdır. Kültürler, bir erkek ve kadının ne demek olduğuna ilişkin değerlerin oluşturulmasını ve bu değerlerin sürdürülmesini açıkça desteklerler. Kitle iletişim araçları hâlâ erkekleri kadınlardan daha önemli ve başat rollerde gösterir. Çocuklar için yapılmış ünlü filmlerdeki karakterlerin çoğu sembolik olarak erkektir. Toplumun bu koşullandırılmaya çalışılan dişi rolünün dışına çıkan kadınlar nevrotik veya psikotik olarak algılanır.
FT’de danışanın ve terapistin eşit bir şekilde uzman oldukları varsayılır. Danışan kendine ilişkin konularda uzmandır, terapist de profesyonel bilgi ve yeterliliğe sahiptir. Terapi sözleşmesi ilk defa radikal feministler tarafından geliştirilmiştir. Bu sözleşme sayesinde terapi sürecinin gizemini açıklayarak güç dengesizliğinin olduğunu kabul eder ve bunu en aza indirgemeye çalışır.
Özetleyecek olursak FT’nin amacı, eşitsizliklerle dolu yaşamında, yaşamındaki amaçlarına ulaşabilmesi için danışanı güçlendirmektir.
Gülnisa ÖNGÜN